Dijital Tükenmişlik: Gençler İçin Görünmeyen Tehlike

Telefonun ekranında saatlerce gezinmek, bitmeyen bildirimler arasında kaybolmak… Günümüz gençliği için bu sıradan bir rutin değil; derin bir yorgunluk kaynağı. Dijital dünya, görünmeyen bir krizi de beraberinde getiriyor: Dijital tükenmişlik. Uzmanlara göre gençler, sanal dünyanın cazibesine kapıldıkça hem bedensel hem de psikolojik açıdan yıpranıyor. Bu yükselen riski anlamak ve çözüm yollarını öğrenmek için sorularımızı Sincan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Behice Han Almış’a yönelttik.

Dijital Tükenmişliğin Belirtileri ve Etkileri

Prof. Dr. Almış, dijital tükenmişliğin, dijital cihazlara yoğun maruziyet sonucu oluşan yorgunluk ve tükenmişlik hali olduğunu belirtiyor. Gençlerin ekran başında geçirdiği sürenin giderek artmasının kaygı verici olduğunu vurgulayan Almış, “Halsizlik, enerjisizlik ve kronik yorgunluk gözlenir. Bu durum kronikleştiğinde gençler yalnızlaşır ve depresyona girebilir” diyor.

Sosyal Medyanın Gençler Üzerindeki Zararları

Prof. Dr. Almış, sosyal medyanın gençler üzerinde yarattığı psikolojik baskının altını çizerek, “Gençler dijital yaşamla gerçek yaşam arasında denge kuramazsa motivasyon kaybı yaşar. Okul başarısında düşüş, iş performansında azalma sık görülür” diyor. Ayrıca, “Sosyal medya, kimlik gelişimini olumsuz etkiler; davranış bozuklukları ve yalnızlaşmaya yol açar” uyarısında bulunuyor.

Dijital Tükenmişliği Önleme Yolları

Prof. Dr. Almış’ın önerileri şöyle:

• Sosyal medya okuryazarlığı geliştirin.
• Zaman sınırı belirleyin ve telefon bildirimlerini kapatın.
• Mahremiyet kurallarına dikkat edin.
• Etik kullanıma önem verin.
• Gerçeklikten kopmayın ve içeriklere dikkat edin.

Prof. Dr. Almış, gelecek yıllarda sosyal medya ve ruh sağlığı ilişkisine dair beklentilerini aktarırken, “Sosyal medyanın yanıltıcı etkileri artabilir; gençler kendilik algısında bozulmalar yaşayabilir” diyor ve ekliyor: “Toplumsal farkındalık ve bilinçli eğitimle bu tabloyu tersine çevirmek mümkün; çünkü teknoloji bizi değil, biz teknolojiyi yönetmeliyiz.”